Açıklamalı Yazılı Hata Mesajları

1.BIOS ROM checksum error - System halted (BIOS ROM kontrol hatası - Sistem durduruldu): BIOS yongasındaki bir hatayı gösterir. Çipte fiziksel hata veya BIOS yazılımında bozukluk olabilir. Sisteminizi yeni bir BIOS ile update (güncellemek) edin, sorun devam ediyorsa yeni bir BIOS yongası edinmeniz gerekir.

2. CMOS battery failed (CMOS pili hatası): BIOS piliniz bitmiş veya bitmek üzere demektir.  Pilin türünü belirleyip en yakın saatçiden yenisini alabilirsiniz

3. CMOS checksum error - Defaults loaded (CMOS kontrol hatası – Varsayılan ayarlar yüklendi): Herhangi bir nedenden dolayı BIOS ayarlarınızda bozukluk oluşmuştur. (muhtemelen bitmek üzere olan BIOS pili yüzünden). Varsayılan ayarlar yüklenerek sisteminizin zarar görmesi engellenmiştir.

4. Floppy disk(s) fail (Disket sürücü hatası): Sisteminize takılı bulunan disket sürücü(ler) ile BIOS’taki disket sürücü ayarları birbirini tutmuyor. Disket sürücünüzün bağlantılarını kontrol edin, BIOS’taki ayarlar yanlışsa düzeltin. Sorun devam ediyorsa disket sürücünüzde muhtemel bir fiziksel arıza var demektir.

5. Keyboard error or no keyboard present (Klavye hatası veya mevcut klavye yok): Belki de en çok karşılaşılan POST mesajıdır. Bu mesaj genellikle “Press F1 to continue. Devam etmek için F1 tuşuna basınız.” diye devam eder.  Olmayan klavyenin F1 tuşuna basamayacağınızdan dolayı yeni bir klavye takarak işleme devam edebilirsiniz.

6. Memory test fail (Hafıza testi hatası):  BIOS’taki bellek ayarlarınızda olabilecek bir problemden kaynaklanabildiği gibi, bellek modüllerinizin belli bir bölümündeki arıza nedeniyle de ortaya çıkabilir.  Ayarlarınızdan eminseniz, başka bir bellek ile sisteminizi tekrar açmayı deneyin.

7. Hard Disk(s) Fail (Sabit disk hatası): Sisteminizde mevcut disk(ler)le BIOS’ta belirilmiş disk ayarları birbirini tutmuyor demektir.  BIOS’tan disk ayarlarını otomatiğe getirin, master/slave ayarlarını kontrol edin. Sorun devam ediyorsa disk sürücünüzde fiziksel bir bozukluk kuvvetle muhtemeldir.

8. Disk boot failure, insert system disk and press enter (Disk başlatma başarısız, Sistem diskini yerleştirin ve “Enter” tuşuna basın): Sistem açılışı yapmak için işletim sistemini bulamıyor. İşletim sistemi silinmiş olabilir, hard disk (sabit disk) bağlantısında sorun olabilir, BIOS’tan hard disk tanımlanmamış olabilir, hard disk bozuk olabilir, hard diskinizin sistem dosyaları silinmiş olabilir.

9. Non system disk or disk error. Replace and press any key to continue (when ready) (Sistem disketi değil veya disk bozuk. Yeniden yerleştir ve devam etmek için (hazır olduğunda) herhangi bir tuşa bas.): Disket sürücüde bulunan sistem disketinin bozuk olduğu zaman veya disket sürücüde herhangi bir disket varken bilgisayar açıldığında bu hata mesajını verir. Böyle bir durumda disket sürücüde takılı olan disketi çıkartarak herhangi bir tuşa basıldığında bilgisayar, boot ayarlarında disket sürücüden sonraki aygıt üzerinden bilgisayarı açmaya çalışacaktır.

10. Primary/Secondary Master/Slave Failed (Hard disk tanıtım hatası):Daha önceden bilgisayara takılı olup daha sonra çıkarılan ve BIOS’tan kaldırılmayan hard diskler söz konusu olunca böyle yapar.

11. Cache Memory bad, or not enabled cache (Önbellek hatalı veya aktif değil): Cache bellek bozulmuş olabilir. Ya da cache bellek anakart ile uyumsuz olabilir.

12. DMA Error (Direct Memory Access hatası): Doğrudan Erişimli Bellek devrelerinde sorun var. Anakartı değiştirmek gerekebilir

13. Controller Failure, Harddisk Failure veya HDC Failure: HDC, Hard Disk Controller(Sabit disk kontrolcüsü) ifadesinin kısaltmasıdır. Bu hata mesajı normalde arızalı bir sabit disk anlamına gelir. Ancak hata, arızalı bir sabit disk kontrolörü veya daha da kötüsü (ancak seyrek karşılaşılan bir durumdur) arızalı bir anakart anlamına da gelebilir.

Yazılı Hata Mesajları

•Yazılı hata mesajları, genel olarak açıklayıcı, birkaç kelimelik anlaşılabilir nitelikte ve sesli hata mesajlarına göre daha az sıkıntı oluşturacak hata mesajlarıdır.

•Oluşan hata bilgisayarın açılışına ve çalışmasına engel olacak bir durum teşkil etmiyor ise belirtilen bir tuş ile (genellikle F1 tuşu ile) açılışın devam etmesi sağlanır.

Sesli Hata Mesajları

•Sesli hata mesajları kullanıcıya sistem hoparlöründen bip sesleri olarak verilmektedir.

•Bilgisayarda ses kartı veya hoparlörün olup olmaması bu sesli hata mesajlarının duyulmasını engellemez.

•Her BIOS modelinin kendisine ait bir hata sinyal tablosu bulunur. Bu hata sinyalleri BIOS’un markasına göre değişebilmektedir.

AWARD BIOS HATA SİNYALLERİ

      1 uzun, 2 kısa sinyal (Ekran kartı hatası): Ekran Kartı arızalıdır veya düzgün yerleştirilmemiştir. Monitör kablosu da kontrol edilmelidir.

       2) Tekrarlayan sinyaller (Bellek hatası): Bellek düzgün yerleştirilmemiştir ya da bellek yoktur.

       1 uzun, 3 kısa sinyal (Ekran kartı takılı değil veya ekran kartı belleği hasarlı): Ekran kartı düzgün yerleştirilmemiştir.

   AMI BIOS Hata Sinyalleri:  

  1 uzun, 2 kısa sinyal (video sistemi başarısız): Video BIOS ROM'unda bir hata ile   karşılaşılmıştır.

  1 uzun, 3 kısa sinyal (Bellek testi başarısız): 4KB'nın üzerindeki bellekte bir hata 

  ile  karşılaşılmısdır

   1 uzun, 3 kısa sinyal (Bellek testi başarısız): 4KB'nın üzerindeki bellekte bir hata ile    karşılaşılmısdır

HATA MESAJLARI

•POST, problem tespit ederse, yükleme sürecini yarıda keser ve görüntü olarak ekrana hata mesajı verir ya da duyulabilir seri bip sesi olarak hata verir.

Boot Setup Menüsü

               Bilgisayarın boot işlemini hangi disk aygıtından yapması gerektiğini belirten “BOOT” sıralama menüsü, bazı BIOS’larda ana menü altında bulunmaktadır

Power Management Setup Menüsü

a) ACPI (Advanced Configuration and Power Interface) Function (Gelişmiş yapılandırma ve güç arabirimi fonksiyonu): Bu ayar ile gelişmiş güç ve konfigürasyon yönetimi etkin/devre dışı edilebilir. Bazı anakartlarda desteklenen, STR (Suspend To RAM) gibi özelliklerin çalışabilmesi için, hem BIOS'dan ACPI fonksiyonunun etkinleştirilmesi hem de işletim sisteminin ACPI desteğinin olması gerekir.

b) Power Management (Güç yönetimi): Bu bölüm ile güç yönetimi modları yönetilir. [Max Saving] (Maksimum Kazanç) modunda, sistem bir süre aktivitesiz kalırsa, güç tasarruf moduna geçer. [Min saving] (Minimum kazanç) ayarı ise, yine güç tasarruf moduna geçirir ama güç tasarruf moduna geçmesi için gereken aktivitesiz kalma zamanı daha fazladır. [User define] (Kullanıcı tanımlı) modunda ise, güç koruma ayarları elle seçilir. Bu ayar normalde [User define] modunda gelir ve şu özellikleri ayarlanabilir:

1. “Doze Mode” (Uykumodu)
2. “Suspend Mode” (Askımodu)
3. “Standby Mode” (Bekleme modu)

4. “HDD Power Down” (Sabit disk güç kesme)

Güç Yönetimi Ayarları Menüsü

uGüç tüketiminin ve tasarrufun ayarlanması için konulmuş bir menüdür. Bilgisayarın açma olayları da buradan kontrol edilebilir.

Chipset Features Setup

´Bellek Ayarlamaları: Bellek ayarlamaları farklı bir şekilde sunulur. Birinci bellek ayarlaması, belleğin hızı üzerinedir. Diğeri ise belleklerin gecikmeleri üzerinedir.

´RAS (Row address strobe): Aranan bilginin kayıtlıolduğu satıra ulaşırken yaşanan gecikme zamanıdır.

´CAS (Column address strobe): Aranan bilginin kayıtlıolduğu sütuna ulaşırken yaşanan gecikme zamanıdır.

´RAS-to-CAS: RAS işleminden CAS işlemine geçerken yaşanan gecikme zamanıdır

Chipset Features Shop Menüsü

CMOS SETUP MENÜSÜ

BIOS Setup'ı ilk açtığınızda ekrana gelen menüye CMOS SETUP adı verilir .

Ok tuşları ile buradaki seçeneklerden birinin üzerine gelip enter tuşuna bastığınızda ya alt menülere geçilir, ya da bu seçenekler zaten birer komut olduğu için bu komut yerine getirilir.

POST Ekranı

Bazı güncel anakartlarda POST ekranı yerine kendi markalarını gösteren tam ekran logolar yer alır.Bu logoların arka planında klasik POST işlemleri devam eder.Böyle bir durumda TAB tuşuna basarak bu logoyu atlatıp klasik POST ekranına dönebilirsiniz.Farklı anakart üreticilerinde BIOS'a girmek için gereken tuş birleşimi farklı olabiliyor.Genelde "DEL" tuşu kullanılırken bazı anakartlarda "F1" ,"F2" "F10" "Esc" veya "Ctrl + Esc" tuşlarından herhangi biri kullanılabiliyor BIOS'a girmek için kullanacığınız tuşlar POST ekranında belirtilir.

Post Nasıl Çalışır ?

M.İ.B.  elektrik akımı tarafından uyarıldığında ROM’da yer alan BIOS yazılımını RAM’e yükleyerek aktif hale getirir.

BIOS programı; kendi içindeki kayıtlı bilgilerden, önce kendini ve POST programını kontrol eder, daha sonra veri yoluna sinyal göndererek devrelerinin görevlerini yapıp yapmadığını kontrol eder.

POST testi, bundan sonra bilgisayarın ekran görünümünü kontrol eden video sinyallerini ve ekran kartının hafızasını test eder

POST, çalışmasına devam eder ve RAM belleklerin gereği gibi vazife görüp görmediğini belirlemek üzere bir dizi testler yapar.

Daha sonra POST, bilgisayara bağlı klavyenin bağlantısını ve herhangi bir tuşunun basılıp olup olmadığını kontrol eder

Floppy disk’e (disket sürücü) ve sabit disklere sinyal göndererek, hazır ve çalışır durumda olup olmadıklarını ve tepkilerini belirler.

POST, yaptığı testin sonuçlarını CMOS ile karşılaştırarak yeni bir donanımın varlığını araştırır.

Post Nedir ?

Güç kaynağının normal işlevlerini, anakartı, işlemciyi, giriş/çıkış denetleyicilerini, belleği, klavyeyi ve video bileşenlerinin kontrol edilme işlemidir.

BIOS Çeşitleri

®Değişik anakartlar, farklı BIOS SETUP yazılımlarını içermektedir. Farklı farklı markaların ürettikleri farklı BIOS’lar bulunmaktadır. Farklı firmaların BIOS ayarları bu BIOS sistemlerine göre farklılık gösterir.

®Piyasadaki BIOS çeşitleri şunlardır;

®Award Software

® Phoenix BIOS

® AMI BIOS

® Award Medallion BIOS ( Phoenix BIOS + Award BIOS ).

BIOS ile neler yapılabilir ?

1. Anakart tarafından desteklenen  özellikleri kapatmak / açmak  ve bu özelliklerin değerlerini değiştirmek gözlemlemek
2. Anakartın üzerine takılı donanımların çakışmaması ve düzgün çalışması için gereken parametreleri ve adresleri tayin etme
3. Anakartın,sistem açılışında BOOT ilk olarak kullanacağı aygıtı (CD ROM/Floopy) BIOS belirler:

BIOS'un görevleri nelerdir ?

►RAM, Ekran Kartı gibi donanımları açılışta (BOOT) test eder.
►Donanımların voltaj düzeylerini ayarlar.
►Sistemi Hard Disk dışında bir sistemde çaıştırmak için başlangıç sürücüsünü belirlemeye yarar.
►Donanımların frekans ayarlarını yapar.
►Kullanılmayan donanım parçalarını kapatmamıza olanak sağlar.

BIOS Ne İşe Yarar ?

Bilgisayarı ilk açtığımızda çalıştırılan ilk program BIOS’tur. İlk olarak bilgisayarın donanımını tarar ve test eder. Bu işlem Power On Self Test ( İlk açılışta kendini sınama) veya POST olarak adlandırılır. 

BIOS Nedir ?

               Günümüz anakartların çoğu şimdilerde kullanıcılar tarafından kolayca güncellenebilen, Flash BIOS olarak da bilinen EEPROM ( Electrically Erasable Programmable Read Only Memory - Elektrikle Silinebilir Programlanabilir Sadece Okunabilir Hafıza) adlı ROM bellek kullanmaktadırlar (Daha önceki BIOS'ların çipleri güncellenebilmek için anakarttan fiziksel olarak çıkartılır ve daha yenisi ile değiştirilirdi).

bios nedir nasıl kullanılır

BIOS un Anakart Üzerindeki Yeri

BIOS

BIOS terimi; “Basic Input / Output System” (Temel Giriş / Çıkış Sistemi) kelimelerinin baş harflerinin birleşmesiyle meydana gelmiştir.

BIOS, bilgisayar ilk açıldığı anda çalışmaya başlayan küçük bir yazılımdır